اۉزبېک ادبیاتی نینگ دردانه اثرلریدن بیری عبدالحمید سلیمان اۉغلی چۉلپان نینگ «کېچه و کوندوز»رومانی امریکالیک عالِم کریستوفېر فورت Kristofer Fort تامانیدن انگلیس تیلیگه اۉگیریلدی و امریکاده چاپ اېتیلدی. کریستوفېر فورت نینگ ایتیشیچه او اۉزبېک ادبیاتی و تاریخیگه جوده قیزیقه‌دی. ترجمان، چۉلپان نینگ 1980 ییللرده چاپ اېتیلگن «کېچه و کوندوز» اثرینی انگلیس تیلیگه اۉگیرگن.
ترجمان اثرنی تۉلیق اېمس، دېب حسابله‌یدی. او دور ظلمی و سانسور‌ی عاقبتیده اثر تۉلیق چاپ اېتیلمه‌گن بۉلیشی ممکن، همده اثر نینگ ایکّینچی «کوندوز» قِسمی هم بار دېگن تخمینده. کریستوفېر اثرنی ترجمه قیلیشده اَیریم سۉزلرنی اۉز حالیچه قالدیرگنینی ایتدی. مثلاً «محر‌م» سۉزی نینگ انگلیس تیلیده‌گی مقابل وریانتی بۉلمه‌گنی سببلی اونگه توشونتیریش بېریب اۉتیلگن. شو کبی باشقه اَیریم سۉزلر نینگ هم معناسی کېنگراق آچیب بېریلگن. ترجمان عیناً نیمه اوچون چۉلپان نینگ اثریگه قیزیقیب قالگنی نینگ هم اۉز تاریخی بار.
کریستوفېر اوّل سابق ساوېت دولتلری تاریخی و سیاستیگه قیزیقیب منبعلرنی اۉرگنه باشله‌گن. کېینچه‌لیک اېسه سیاستدن بېزیب، ادبیاتگه قیزیقیشی اوستون کېلگن. کریستوفېر نظمده هم بیر نېچته ترجمه‌لرگه قۉل اورگن. اقبال میرزا نینگ شاگردلری نینگ هم بیر نېچته شعرلرینی انگلیس تیلیگه قافیه‌سینی سقله‌گن حالده اۉگیریشگه موفق بۉلگن. حاضرده اقش ادبیاتیده قافیه‌لی شعرلرنی اوچره‌تیش قیین، اما بیز نینگ مؤلف نظمنی هم یورتداشلریگه قافیه‌ده یېتکزیشگه اېریشدی.
کریستوفېر روس ادبیاتیگه هم اخلاصی بلندلیگینی و روسيه‌ده هم تدقیقاتلر آلیب باریشینی ایتدی. اونینگ سۉزلریگه قره‌گنده او اۉزینی اۉزبېکستانده کۉپراق اېرکین حس قیله‌دی.
کریستوفېر فورت
