به توصیه‌های صحی عمل شود
کرونا شکست‌ناپذیر نیست
شمار مبتلایان به ویروس کرونا در کشور، با گذشت هر روز افزایش می‌یابد. اکنون و در چنین وضعیتی، بدون اتلاف وقت، لازم و ضروری است که حکومت تمام تمرکز و نیرو را در مبارزه با این پدیده به کار ببندد. حکومت باید با تجربه از چین و سایر کشورهایی که درگیر این ویروس مرگ‌بار شده‌اند، از اکنون به‌طور جدی دست به کار شود و پیش از آنکه کوید۱۹ سیستم صحی و سایر بخش‌ها را فلج کند، این بیماری کنترول و مهار شود. البته در کنار اقدامات نهادهای مربوطه‌ی دولتی، همکاری همه‌جانبه و منظم مردم بسیار لازمی و حیاتی است.
حالا چطور می‌شود از انتشار بیشترِ این بیماری در کشور جلوگیری کرد؟ تجربه‌ی دیگر کشورها در مبارزه با ویروس کرونا چگونه بوده است و در نهایت برخورد سطحی با این پدیده چه عواقب خطرناکی را می‌تواند در پی داشته باشد؟
متأسفانه ویروس کرونا که برای نخستین بار حدود چهار ماه پیش در شهر ووهان چین پیدا شد، تاکنون به حدود ۲۰۰ کشور دنیا رسیده است. این ویروس در مدت بسیار کم به قدری سریع مرزها را درنوردید و در میان جهانیان انتشار پیدا کرد که اکنون همه را متحیر و هراسان کرده است. دنیا سخت درگیر کرونا شده‌است. بعد از آنکه این بیماری از ووهان چین که خاستگاه اصلی آن به شمار می‌رود، به شهر قم ایران منتقل شد، بسیار طول نکشید که دامن‌گیر برخی کشورهایی اروپایی نیز شد. تا زمان نوشتن این مطلب، شمار افراد مبتلا به کوید۱۹ در سراسر جهان از نیم میلیون فراتر رفته است. تعداد جان‌باختگان هم به بیش از ۲۳هزار نفر رسیده‌است. این آمار هرلحظه تغییر می‌کند و بسیار سریع در حال رشد است. تنها در ایتالیا که اکنون به کانون ویروس کرونا در اروپا بدل شده، در هر شبانه‌روز حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر جان‌های شان را بر اثر این بیماری از دست می‌دهند. میزان مرگ‌ومیر در اسپانیا هم بسیار بالا است. می‌توان گفت این بیماری خطرناک که تاهنوز هیچ‌گونه تداوی برای آن وجود ندارد، ایتالیا و اسپانیا را به زانو در‌آورده است.
با این مقدمه می‌خواهم بگویم که کشور ما نیز متأسفانه تا زمان نوشتن این مطلب، براساس آمار رسمی که از سوی وزارت صحت عامه منتشر شده، ۹۴ نفر به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند. همین‌طور دو نفر بهبود پیدا کرده و ۴ تن دیگر هم بر اثر این بیماری در هرات و بلخ جان خود را از دست داده‌اند. هرچند این آمار رسمی است که منتشر شده، اما از آن‌جایی‌که مردم به مراکز صحی مراجعه نمی‌کنند و از طرفی هم امکانات در کشور ما ناچیز است، به نظر می‌رسد تعداد افراد مبتلا به کوید۱۹ بسیار بیشتر از آماری خواهد بود که وزارت صحت عامه منتشر می‌کند. طوری‌که فدامحمد پیکان، معاون وزارت صحت عامه هم گفت حدس و گمان‌هایی وجود دارد که شمار واقعی بیماران بیشتر از چیزی است که شناسایی شده‌است. وزارت صحت از افرادی که علایم بیماری را دارند به‌طور جدی خواسته تا برای نمونه‌گیری و معاینه به شفاخانه‌ها مراجعه کنند. تاکنون بیش از ۸۰۰ واقعه‌ی مشکوک کرونا در ۲۹ ولایت ثبت شده است.
با این حال، با توجه به وضعیت خطرناکی که در روزها و هفته‌های آینده قابل پیش‌بینی است، لازم است که حکومت شهرهای در معرض خطر، از جمله هرات را قرنطینه کند. رهبری حکومت از مردم به صورت جدی خواهد که از گشت‌وگذار در مکان‌های شلوغ و عمومی خودداری کنند. به مردم توصیه شود که حتی‌الامکان در خانه بمانند. حتا حکومت باید به اجبار هم که شده این دستور را بر مردم به‌خصوص در شهرهایی که بیشتر در معرض خطر قرار دارند، اجرا کند. هرچند اقدماتی صورت گرفته اما هرگز کافی نیست. تغییرات در رژیم کاری ادارات دولتی به خاطر جلوگیری از ازدحام کارمندان، تعطیلی مراکز آموزشی تا آخر ماه حمل و قیود روزگردی در شهر هرات، تصامیم خوبی بود که تاحال شده؛ اما هرگز کافی نیست. تا بازهم دیر نشده حکومت باید هرات را قرنطینه و بازگشت کنندگان از ایران را نیز در یک مکانِ دورتر از شهر، به قرنطینه ببرد. این کار هم موثر است و هم از توان دولت است. قرنطینه‌ی مسافرینی که از کشور آلوده به کرونا برگشت می‌کنند، در اکثر کشورها نتیجه‌ی خوبی داشته. حکومت هند نیز به هدف جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، دستور قرنطینه‌ی سراسری صادر کرده است. نارندرا مودی نخست‌وزیر هند، سه‌شنبه هفته‌ی گذشته دستور قرنطینه‌ی سراسری در این کشور را که یک میلیارد و سه‌صد میلیون نفر جمعیت دارد، صادر کرد. در چین نیز زمانی که این ویروس انتشار پیدا کرد، حکومت به‌صورت عاجل شهر ووهان را قرنطینه کرد. بعد به بیماران ناشی از ویروس کرونا رسیدگی کرد و اکنون توانسته کرونا را مهار کند. قرار است در حدود یک هفته‌ی دیگر ووهان به حالت عادی برگردد و محدودیت‌های گشت‌وگذار در این شهر کاملاً برداشته شود.
افغانستان باید از تجربه‌ی کشورهایی که جلو انتشار بیشتر ویروس را گرفته‌اند، استفاده کند. فوراً به گزینه‌ی قرنطین هرات فکر اساسی کند. در ولایت‌های نیمروز و فراه و قندهار و بلخ و سایر ولایت‌هایی که خطر شیوع ویروس بیشتر است نیز باید تدابیر سنجیده شود. در غیر آن اگر مانند ایتالیا و ایران و اسپانیا و برخی کشورهای دیگر درگیر کرونا، در آغاز سطحی‌نگری صورت گیرد، افغانستان بیشتر از همه شاهد فاجعه‌ای خواهد بود که دیگر هرگز قابل کنترول نخواهد بود.
تمامی شهروندان کشور باید در خط مبارزه با کرونا حاضر شوند. داکتران و پرستاران را تنها نگذارند. این مبارزه خیلی دشوار نیست؛ فقط همکاری و همآهنگی با وزارت صحت عامه و توجه به توصیه‌های بهداشتی. مردم باید ضمن اینکه از ایجاد تجمعات و گردهمآیی‌ها اجتناب کنند، به حفظ‌الصحه‌ی فردی نیز جداً توجه نمایند. همان‌گونه که توصیه می‌شود جز در موارد ضروری در دیگر حالات هیچ‌کسی نباید از خانه بیرون شوند. افرادی که برای انجام کار ضروری از منزل بیرون می‌روند، فاصله‌ی اجتماعی با دیگران را رعایت کرده و دیگر اینکه از ریختاندن آب دهن و بینی بر روی جاده‌های عمومی خودداری کنند. زیرا اگر فردی بیمار باشد، مریضی از این طریق به دیگران سرایت می‌کند. در صورتی‌که به تمامی این توصیه‌ها عمل شود، مطمئناً کرونا در افغانستان پیش از اینکه فاجعه خلق کند، کنترل می‌شود. کرونا شکست‌ناپذیر نیست. به امید روزی که همه‌ی بشریت به‌ویژه مردم عزیز کشور ما بر این آفت جهان‌گیر پیروز شوند.
